Κων/νος Καβάφης

Κων/νος Καβάφης

Τεχνική, θεματική και ποιητικότητα της δημιουργίας του

----------------------------------------------------------------

 Διαβάζοντας μερικά μόνο απ΄ τα αθάνατα ποιήματα του Καβάφη, που έχουνε σαφώς διαχρονική αξία και αποτελούν πρότυπα για τους σύγχρονους ποιητές, μπορεί ο καθένας μας να σχηματίσει μία συγκεκριμένη εικόνα για το "είναι " του παράδοξου και ξεχωριστού αυτού ποιητή. 

 Στην ποίησή του, η οποία είναι απαλλαγμένη από λυρισμούς, σύνθετα μέτρα κι όλα τα περιττά στολίδια που την φορτώνουν άλλοι ποιητές και τη μετατρέπουν σ΄ένα μονότονο σύνολο στίχων, γίνεται αισθητή μία καθαρά ουσιώδης προσωπική έκφραση.

 "Η ποίηση του Καβάφη είναι ψίθυρος ανθρώπου που διαβάζει ιστορία, την συλλογίζεται και συμπεραίνει για τον εαυτό του ", έγραψε ο Γ. Σεφέρης.

Πράγματι, η χρήση αντιποιητικών λέξεων (γλώσσα υπαλληλική ), η έλλειψη επικής μεγαλοστομίας και λυρισμού, θα μπορούσε - όσον αφορά την τεχνική του- να παρομοιασθεί μ΄ένα ψιθύρισμα ανθρώπου που μελετά ή διαβάζει στοχαστικά ιστορία.

Ενός ανθρώπου με ποικίλες ανησυχίες και πνευματικές αναζητήσεις, που οδηγούν προς την αληθινή ευτυχία, μέσω της επιδίωξης της ελευθερίας, σε αντίθεση με την ανάγκη (εξάρτηση ) συν της σοφίας και της αυθεντικότητας. 

 Τα θέματα που απασχολούν τον Καβάφη είναι εκτός από φιλοσοφικά, ερωτικά ( περί της ηδονής ) και ιστορικά - πραγματικά και μη - μεταπλάθοντάς τα σε ποίηση.

 ΄Ενα επίσης στοιχείο της ιδιόμορφης προσωπικότητας του Κ. Καβάφη αποτελεί η αγάπη για την ιστορία, κυρίως των ελληνιστικών χρόνων, η νοσταλγία του, καθώς όμως και η διάχυτη ειρωνεία και η σαρκαστική του τάση να κρίνει καταστάσεις, τις οποίες ο ίδιος φαντάζεται πως θα είχαν διαδραματιστεί. 

 Παρόλη όμως την πεζολογία που χαρακτηρίζει τα ποιήματα, ο ρυθμός και η ποιητικότητά τους έγκειται στην ιδιότυπη νοσταλγία που εκφράζει, και ο ρεαλισμός με το ν΄αφήνει κενά, παραθέτοντας παύλες, ώστε να διακόψει για να περιγράψει λεπτομερώς κάτι (π.χ. ένα πρόσωπο ) ή ν ΄ αναφερθεί ακριβέστερα σ΄αυτό που ξεκίνησε να γράφει και η καθόλου τυχαία επιλογή των λέξεων που συνταιριάζει, προσδίδουν μία αλλόκοτη ποιητικότητα. Μάλιστα, όλα του τα ποιήματα είναι αξιοθαύμαστα δημιουργήματα, μεγάλης επιμονής και προσπάθειας. ΄Εστω αν αρχικά κάποιος που διαβάζει για πρώτη φορά Καβάφη, παρασυρθεί και του απευθύνει το χαρακτηρισμό του " ατάλαντου ποιητή " , στην πορεία θα καταλάβει ότι έκανε λάθος.

 Η εξορία και η παραμονή του ποιητή στην Αλεξάνδρεια ( με επίσημη γλώσσα τα αιγυπτιακά ), μη γνωρίζοντας καλά την ελληνική αλλά ξέροντας άπταιστα αγγλικά, καθώς και λίγα γαλλικά και ιταλικά, εξηγούν τη διαμόρφωση ενός τόσο ιδιότυπου λεξιλόγιου, ενώ το ύφος του ( ειρωνικό κυρίως ) είναι κι αυτό παράγοντας της γνησιότητας και της αυθεντικότητας ενός αληθινού ποιητή.

23-4-1991

Μαθήτρια Β λυκείου 

Ιωάννα Γ. Χρυσάκη

copyright 2017